Tiki Taka – Sự thật về lối chơi một thời thống trị trời Âu

Nhắc đến bóng đá châu Âu chắc chắn nhiều người sẽ nghĩ đến một phong cách chơi bóng thực dụng và hiện đại. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn có những câu lạc bộ đặc trưng với lối chơi phối hợp nhỏ, tốc độ và chú ý đến việc kiểm soát bóng. Điều mà Giờ Vàng TV muốn nhắc đến chính là chiến thuật Tiki Taka trong bóng đá.

Nội dung

Chiến thuật Tiki Taka là gì?

Tiki Taka là gì?

Tiki Taka hay còn được gọi với tên Tiqui Taca là một cụm từ bắt nguồn từ tiếng Tây Ba Nha. Theo dịch nghĩa, cụm từ này là sự kết hợp giữ chuyền (Tiki) và chạy (Taka). Hiểu sát nghĩa của cụm từ này là chuyền và chạy, đó cũng là linh hồn của lối chơi Tiki-Taka. Chiến thuật này được vận hành dựa trên phong cách di chuyển linh hoạt và sự ăn ý giữa các cầu thủ.

Khi đó họ sẽ phải duy trì cự ly đội hình ở một khoảng cách hợp lý đảm bảo độ chính xác trong những đường chuyền. Bên cạnh đó các cầu thủ phải di chuyển không bóng linh hoạt và khôn ngoan để thoát khỏi sự đeo bám của đối phương. Đội bóng nào vận dụng thành công chiến thuật này sẽ dễ dàng làm chủ trận đấu, áp đặt lối chơi lên đối thủ và cơ hội chiến thắng cao hơn.

Quá trình phát triển của Tiqui Taca

Với nền bóng đá hiện đại, các huấn luyện viên đều muốn xây dựng cho câu lạc bộ của mình một phong cách riêng. Với chiến thuật Tiqui Taca, lối chơi này đã xuất hiện từ thế kỷ trước. Cùng nhìn lại quá trình xuất hiện và được phát triển thành công qua các thời kỳ.

Quá trình phát triển Tiki Taka

Nguồn gốc hình thành chiến thuật Tiki Taka

Theo nguồn tin chính xác, lối chơi này được huyền thoại bóng đá Hà Lan Johan Cruyff đặt nền móng xây dựng. Ông cũng từng là thành viên của đội bóng xứ Catalan, Barcelona những năm 1973 đến 1978. Đến năm 1988, ông quay về Barcelona với cương vị của một huấn luyện viên trưởng. Thế nhưng từ năm 1979, Johan Cruyff đã bắt đầu xây dựng chiến thuật này tại La Masia, lò đào tạo trẻ của Barca.

Trong sự nghiệp cầm quân của mình, Johan Cruyff đã thành công với việc giúp Hà Lan vô địch Euro 1988.Điều đặc biệt chính là ở giai đoạn này, Hà Lan không phải đội bóng được đánh giá cao. Thậm chí các cầu thủ của họ còn không đủ thể lực để thi đấu với cường độ cao trong cả trận đấu. Tuy nhiên, Johan Cruyff đã thay đổi ngoạn mục với chiến thuật Tiqui Taca.

Họ dám cầm bóng, thậm chí các cầu thủ ở hàng hậu vệ sẵn sàng dâng lên tấn công uy hiếp khung thành đối phương. Khi đó hàng tiền vệ lùi sâu tham gia phòng ngự trong trường hợp bị phản công. Chính lối chơi này giúp Hà Lan không bị xuống sức mà còn giành được chiếc cúp vàng danh giá.

Thời kỳ hoàng kim của Tiqui Taca

Cha đẻ đặt nền móng cho Tiqui Taca là Johan Cruyff tuy nhiên ông không phải là người thành công nhất với lối chơi này. Vị huấn luyện viên đã đưa tên tuổi Tiki-Taka vào giai đoạn hoàng kim không ai khác chính là Pep Guardiola. Từ năm 2008 đến 2012, vị thuyền trưởng của Barcelona đã vận dụng thành công Tiki Taka để đưa Barca thống trị châu Âu.

Ở giai đoạn này, Pep sở hữu trong đội hình hàng loạt cái tên xuất sắc nhất nền bóng đá thế giới. Trong đó có thể kể đến như: Lionel Messi, Andrés Iniesta, Sergio Busquets, Carles Puyol hay Xavi Hernández,… Đặc biệt, năm 2009 vị huấn luyện viên này đã cùng các học trò giành cú ăn 6 lịch sử ở mọi đấu trường. Có thể nói, giai đoạn 2008-2012 là thời kỳ đỉnh cao của chiến thuật Tiqui Taca mà người thành công nhất là Pep Guardiola và Barcelona.

>>> Xem thêm: KQBD Giờ Vàng

Những đặc trưng của Tiqui Taca

Tiki-Taka là một lối chơi có phần đặc biệt và đã được nhiều huấn luyện viên áp dụng cho đội bóng của mình. Tuy nhiên, không nhiều trong số đó thành công, thậm chí họ còn phải chịu những thất bại nặng nề. Với phong cách chơi bóng Tiqui Taca hiện tại chỉ có Barcelona là đội bóng thành công nhất đến thời điểm này.

Điểm nổi bật Tiki Taka

Đội hình lý tưởng của Tiqui Taca

Sơ đồ đội hình được xem là linh hồn để vận hành thành công lối chơi Tiqui Taca. Các cầu thủ cần đảm bảo cự ly, khoảng cách để có thể đón nhận những đường chuyền một cách dễ dàng. Đồng thời, còn có thể hỗ trợ lẫn nhau trong trường hợp bị đối phương vây ráp.

Để xây dựng chiến thuật này, các huấn luyện viên thường sử dụng sơ đồ 4-3-3. Đây là sơ đồ có tính linh hoạt cao bởi khi cần thiết có thể biến đổi dễ dàng thành 4-1-2-3 hoặc 3-4-3. Đảm bảo các cầu thủ có sự bọc lót, hỗ trợ tốt cho nhau cả trong tấn công lẫn phòng ngự.

Phong cách chơi bóng của Tiki-Taka

Lối chơi Tiqui Taca chủ yếu tập trung vào việc kiểm soát bóng với thời lượng tối đa. Do đó đòi hỏi các đội bóng phải có sự đồng đều ở tất cả các tuyến để hỗ trợ kiểm soát cũng như thu hồi bóng. Ngoài ra, bản thân cầu thủ cũng phải có kỹ năng chơi bóng điêu luyện. Một nhạc công thực thụ ở khu vực trung tâm có vai trò điều tiết và phân phối bóng cho tất cả các vệ tinh xung quanh.

Thể lực và và sự tập trung tối đa

Bên cạnh những yếu tố trên, đặc trưng của một câu lạc bộ chơi theo phong cách Tiki Taka chính là yếu tố thể lực. Cầu thủ buộc phải di chuyển với cường độ cao trong suốt thời gian trận đấu diễn ra. Ngay cả khi không có bóng họ vẫn phải chạy để tạo khoảng trống và thu hút hàng thủ đối phương.

Ngay cả những cầu thủ ở hàng hậu vệ vẫn phải sẵn sàng tham gia tấn công thậm chí xuất hiện ở vòng cấm đối phương. Ngược lại, các tiền vệ cũng phải hỗ trợ bọc lót cho hàng thủ nếu bị đối phương phản công. Do đó, đòi hỏi họ phải trang bị nền tảng thể lực thật sự sung mãn để có thể hoàn thành tốt trận đấu.

Nhược điểm của chiến thuật Tiki Taka

Các nhược điểm không thể tránh khỏi

Tiqui Taca là phong cách chơi bóng có ấn tượng với khả năng kiểm soát trận đấu gần như tuyệt đối. Tuy nhiên chiến thuật này cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro mà các cầu thủ phải chấp nhận như:

Đòi hỏi sự đồng đều về chất lượng giữa các cầu thủ từ hàng tấn công đến phòng ngự. Kể cả thủ môn cũng phải có phong độ ổn định để tránh thủng lưới khi bị phản công.
Cầu thủ phải có nền tảng thể lực dồi dào để có thể di chuyển với cường độ cao trong xuyên suốt trận đấu.
Toàn đội phải tập trung toàn bộ tinh thần cho trận đấu, tuyệt đối không được lơ là mất tập trung.

Tổng kết

Tiki Taka là chiến thuật mang lại hiệu quả cho đội bóng vận hành tốt lối chơi này. Họ sẽ dễ dàng áp đặt lối chơi lên đối thủ cũng như định đoạt trận đấu. Tuy nhiên, phong cách Tiqui Taca đang dần bị mai một và không còn đội bóng thành công như thời Barcelona 2008-2012.